Problemy chorobowe związane z mikroklimatem panującym w danym budynku (BRI ang. Building Related Illness) dzielą się na dwie główne kategorie – na nadwrażliwość chemiczną (czyli wszystkie elementy związane z reakcjami alergicznymi, podrażnieniami, bólem głowy) oraz chroniczne zmęczenie. Najczęstsze choroby występujące u osób pracujących w „chorych budynkach” to: astma, zakażenia pałeczkami legionelli dające nietypowe w objawach zapalenie płuc, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych, gorączka inhalacyjna. BRI jest o tyle niebezpieczne, że jest to długotrwały i trudny w diagnozie proces chorobowy – jako że nie wszyscy pracownicy są w jednakowym stopniu podatni na wpływ „chorego budynku”.

Jakie objawy najczęściej występują u osób przebywających w „chorych budynkach”?

U niektórych osób objawy wystąpią szybciej i utrzymają się znacznie dłużej (np. ból głowy nawet przez kolejne kilka godzin). Brak natychmiastowej reakcji organizmu również utrudnia diagnozę. Błędne jest również przekonanie, że objawy chorobowe ustępują natychmiast po opuszczeniu przez podwładnego takiego obiektu.Pracownik może stawać się coraz mniej efektywny, bardziej zmęczony i odczuwać coraz większe problemy zdrowotne i nie powiązać tych faktów z przebywaniem w określonym miejscu. Bardzo często objawy wywoływane przez niekorzystny mikroklimat są mylone np. z wypaleniem zawodowym (pogarszająca się efektywność, gorsze samopoczucie, itd).Do łagodniejszych objawów zaliczyć należy:

• podrażnienia skóry i jej suchość lub łuszczenie;
• szybkie wysuszanie błony śluzowej (np. oczu, ust, gardła) i jej podrażnienie;
• uporczywy, suchy kaszel;
• reakcje alergiczne (katar sienny, kichanie);
• bóle i zawroty głowy.

Silniejsze objawy obejmują:

• mdłości, wymioty, uczucie obcego posmaku w ustach, nadwrażliwość na zapachy;
• ból głowy utrudniający koncentrację i uniemożliwiający skupienie się na pracy;
• częstsze zakażenia górnych dróg oddechowych;
• silne reakcje alergiczne z dusznościami włącznie;
• nadmierne zmęczenie, utrata efektywności pracy.

Z perspektywy firmy koszty pracy w „chorym budynku” są ogromne. Pracownicy nie tylko stają się mniej efektywni i pracują wolniej, ale również popełniają więcej błędów, mogą być poddenerwowani, rozdrażnieni (co wpływa negatywnie na komunikację i pogarsza jakość pracy) i częściej chorują (i w efekcie poziom absencji w pracy jest wyższy). Praca w takich warunkach może również prowadzić do zwiększonej rotacji pracowników i konieczności regularnego prowadzenia rekrutacji, co również jest dla firmy kosztochłonne (konieczność znalezienia nowej osoby, jej przyuczenia, ryzyko związane z tym, że pracownik nie sprawdzi się na stanowisku, mogą sięgać nawet wysokości pięciomiesięcznego wynagrodzenia).

Jak zapobiegać powstaniu syndromu „chorego budynku”?

• Systemy wentylacji i klimatyzacji powinny być dopasowane do rzeczywistego zapotrzebowania na świeże powietrze w budynku (czyli dostosowane do liczby osób przebywających w obiekcie i krotności wymiany powietrza, charakteru pracy, materiałów, które będą eksploatowane lub wykorzystywane na terenie obiektu).
• Projektując system wymiany powietrza, należy wziąć pod uwagę nie tylko całościowe wykorzystanie budynku, ale również jego „lokalne użytkowanie” (może np. okazać się konieczne zapewnienie dodatkowych nawiewów lub sposobów usuwania zanieczyszczonego powietrza w określonych miejscach lub pomieszczeniach).
• Konieczne jest regularne czyszczenie i konserwacja obecnych w budynku systemów, by powstające zanieczyszczenia i wilgoć pojawiająca się w wyniku użytkowania obiektu nie powodowała rozwoju grzybów i pleśni.
• Czujniki gazów powinny być regularnie kalibrowane zgodnie z zaleceniem ich producenta i obowiązującymi normami.

Detekcja jakości powietrza w „chorych budynkach”

A co zrobić w sytuacji, gdy w projekcie nie przemyślano konieczności doraźnego sterowania zwiększoną ilością wymian powietrza na wstępnym okresie użytkowania budynku? Pomocne są tu przetworniki jakości powietrza VOC (lub VOC+CO₂), które są w stanie analizować stężenie poziomu lotnych związków organicznych (w skrócie LZO lub VOC) w pomieszczeniu oraz poziom stężenia CO2 pochodzący z wymiany gazowej w ludzkich płucach. Sprzężone z systemem wentylacyjnym przetworniki zapewniają prawidłową wymianę powietrza i minimalizują skutki SBS-u. Więcej na ten temat w artykule: Różnica między przetwornikami CO2 i VOC w automatyce budynkowej.